ใบงานวิชา พัฒนาทักษะชีวิต 1 ระดับม.ต้น
ใบงานที่ 1
1. นักเรียนคิดว่าอวัยวะภายนอกที่สำคัญที่สุด 2 อันดับแรกของนักเรียนคืออะไร
2. นักเรียนคิดว่าอวัยวะภายในที่สำคัญที่สุด 2 อันดับแรกของนักเรียนคืออะไร
3. ช่วงอายุวัยรุ่นของวัยรุ่นแบ่งเป็นกี่ช่วง อย่างไรบ้าง
4 ช่วง
1. วัยเตรียมเข้าวัยรุ่น หญิง 11 – 13 ปี / ชาย 13 – 15 ปี
2. วัยรุ่นตอนต้น หญิง 13 – 15 ปี / ชาย 15 – 17 ปี
3. วัยรุ่นตอนกลาง หญิง 15 – 18 ปี / ชาย 17 – 19 ปี
4. วัยรุ่นตอนปลาย หญิง 18 – 21 ปี / ชาย 19 – 20 ปี
4. ยกตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงทางสรีระของเพศหญิงและชายมาอย่างละ 5 ข้อ
หญิง ทรวดทรงมีความเป็นผู้หญิงมากขึ้น, เอวคอด, สะโพกผายออก,
หน้าออกขยาย, เริ่มมีขนขึ้นที่รักแร้และที่อวัยวะเพศ
ชาย ทรวดทรงมีความเป็นผู้ชายมากขึ้น กระดูกแข็งแรงขึ้น, ไหล่ขยาย,
กล้ามเนื้อจัดเป็นมัด, หน้าอกจะนูนขึ้นเล็กน้อย, มีขนขึ้นตามร่างกาย
5. ให้บรรยายลักษณะและหน้าที่ ของอวัยวะต่อไป
มดลูก เป็นโพรง ประกอบด้วยผนังกล้ามเนื้อหนา
ใช้เป็นที่ฝังตัวของไข่ในการตั้งครรภ์
รังไข่ คล้ายเม็ดขนุนอยู่ปลายท่อนำไข่ทั้งด้านซ้ายและขวา
ทำหน้าที่ผลิตเซลล์สืบพันธุ์และสร้างฮอร์โมนเพศหญิง คือ
เอสโตรเจนและโปรเจนเตอโรน
อัณฑะ มี 2 ลูกอยู่ในถุงอัณฑะ คล้ายฟองไข่ไก่เล็กๆ ทำหน้าที่สร้างต้วอสุจิ
และสร้างฮอร์โมนเพศชาย เทสโทสเทอโรน
ถุงน้ำกาม (หรือถุงผลิตน้ำหล่อเลี้ยงตัวอสุจิ) มี 2 ถุงซ้ายและขวาต่อกับท่ออสุจิ
6. ให้ยกตัวอย่างพฤติกรรมเสี่ยงของวัย ที่จะนำไปสู่การตั้งครรภ์
ที่ไม่เหมาะสม มา 3 ข้อ (คิดเอง)
* * * *
ใบงานที่ 2
1. ลักษณะอะไรบ้างที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
1. ลักษณะทางกาย เช่น สีผิว, สีตา, รูปร่าง
2. ลักษณะทางจิตใจและสติปัญญา เช่น อารมณ์, ความฉลาด
3. โรคทางกาย เช่น เบาหวาน, ตาบอดสี, เลือดออกไม่หยุด
4. โรคทางจิตใจ เช่น จิตเภท
5. ชนิดของหมู่เลือด
2. สิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกับการเจริญเติบโตมีอะไรบ้าง
1. สิ่งแวดล้อมก่อนเกิด
2. ภาวะทางโภชนาการ
3. โรคภัยไขเจ็บ
4. ฐานะทางเศรษฐกิจ
5. สิ่งแวดล้อมทางสังคม
6. บริการสุขภาพ
3. อาหาร หมายถึง สิ่งที่รับประทานเข้าไปแล้วมีประโยชน์ต่อร่างกาย
4. อาหารฟาสต์ฟูต เป็นอย่างไรและมีผลกับร่างกายอย่างไร
เป็นอาหารที่มีปริมาณไขมันอิ่มตัวและโซเดียมสูง แต่มีเส้นใยอาหารต่ำ
อาจเป็นสาเหตุของโรคต่างๆ เช่นโรคหัวใจ, โรคไขมันอุดตันในเส้นเลือด
5. ยกตัวอย่างของโภชบัญญัติมา 5 ข้อ
1. กินอาหารครบ 5 หมู่และหลากหลาย
2. กินข้าวเป็นอาหารหลัก
3. กินพืชผักผลไม้ให้มาก
4. กินปลา เนื้นที่ไม่ติดมัน ไข่และถั่วเมล็ดแห้ง
5. ดื่มนมให้เหมาะสมกับวัย
6. กินอาหารที่มีไขมันพอควร
7. เลี่ยงการกินอาหารหวานจัดและเค็มจัด
8. กินอาหารที่สะอาด
9. งดดื่มแอลกอฮอล์
* * * * *
ใบงานที่ 3
1. แนวทางในการสร้างสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวได้แก่อะไรบ้าง (อธิบายมาพอเข้าใจ)
1. ความผูกพัน
2. การเอาใจใส่
3. ความเข้าใจ
4. การพูดจา
2. อุปสรรคต่อสัมพันธ์ในครอบครัวได้แก่อะไรบ้าง
1. อ้างว่าไม่มีเวลา
2. อ้างว่าให้แล้ว
3. อ้างว่าจะทำให้เหลิง
3. ให้เลือกตอบระหว่าง a หรือ b
a. ในฐานะที่เป็นลูกตัวนักศึกษาเองปฏิบัติตัวอย่างไรกับพ่อ-แม่บ้าง
b. ในฐานะที่เป็นพ่อ-แม่ตัวนักศึกษาเองปฏิบัติตัวอย่างไรกับลูกบ้าง
4. มีปัจจัยอะไรบ้าง ก่อนการตัดสินใจแต่งงาน
อุปนิสัยใจคอ, พื้นฐานครอบครับ พื้นฐานการศึกษา เศรษฐกิจ
ฐานะการเงิน สุขดภาพร่างกาย การมีการวางแผนร่วมกัน
5. เรามีวิธีการคุมกำเนิดอย่างไรบ้าง
นับระยะปลอดภัย, ถุงยาอนามัย, ยาเม็ดคุมกำเนิด,
ยาฉีดยาคุมกำเนิด ยาฝังคุมกำเนิด ห่วงอนามัย ทำหมันชาย ทำหมันหญิง
6. จงอธิบายกลไลการตั้งครรภ์ (มาพอเข้าใจ)
การที่น้ำกามถูกฉีดเข้าไปในช่องคลอด ผ่านมดลูกไปสู่ท่อรังไข่
ตัวอสุจิที่แข็งแรงที่สุด จะสามารถเจาะผนังรังไข่ เมื่อไข่ได้รับการ
ผสมแล้วจะเคลื่อนตัวมาและฝังตัวที่มดลูก แล้วเริ่มขบวนการขยายเซลล์
7. เมื่อตั้งครรภ์แล้วควรดูแลตัวเองอย่างไร
ฝากครรภ์ทันที, รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่, พักผ่อนให้เพียงพอ
และทำงานเบาๆ, ไม่ซื้อยากินเอง, ไม่ดื่มเหล้าหรือสูบบุหรี่
ไม่อยู่ใกล้คนที่สูบบุหรี่, ไปพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติ
8. นักศึกษาคิดว่าตัวเองที่พฤติกรรมเสี่ยงอะไรบ้างที่ทำลาย
อนาคตที่ดีของตัวเอง
* * * * *
ใบงานที่ 4 (เพศศึกษา)
1. เพศภาวะ หมายถึง เพศที่ถูกกำหนดโดยเงื่อนไขทางสังคม
หรือวัฒนธรรมให้แสดงบทบาทหญิงหรือชาย
2. เพศ หมายถึง เพศที่กำหนดขึ้นโดยธรรมชาติและ
เป็นข้อกำหนดทางสภาวะชีววิทยาซึ่งเปลี่ยนแปลงไม่ได้
3. การปรับตัว หมายถึง ความพยายามของบุคคล ในการเผชิญ
สถานการณ์ต่างๆ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหา
4. หลักของการปรับตัวที่ดี มีอะไรบ้าง
รู้หลักการและสาเหตุ, รู้จุดมุ่งหมายและผลของการกระทำ,
รู้จักตัวเอง, รู้จักการประมาณ, รู้จักเวลา, รู้จักชุมชน, รู้จักบุคคล
5. นักศึกษามีวิธีการในการเลือกพบเพศตรงข้ามอย่างไร
* * * * *
ใบงานที่ 5 (พฤติกรรมที่นำไปสู่การล่วงละเมิดทางเพศฯ)
1. ให้อธิบายความหมายของคำต่อไปนี้มาพอเข้าใจ
การข่มขืน หรือการข่มขืนใจซึ่งหญิงนั้นไม่ย่อมหรือสมัครใจ
โดษอาจใช้กำลังประทุษร้าย
การทำชำเรา การที่ชายร่วมประเวณีกับหญิง กล่าวคือ นำของลับหรือ
อวัยวะเพศสืบของชาย ต้องล่วงล้ำเข้าไปในช่องคลอดหรือ
อวัยวะสืบพันธุ์ของหญิงแล้ว
การทำอนาจาร คือ การกระทำที่ไม่สมควรในทางประเพณีนิยม
ตามกาลเทศะหรือกระทำใดๆไม่สมควรทางเพศ
2. ให้อธิบายลักษณะสำคัญของโรคต่างๆต่อไปนี้
โรคซิฟิลิส, โรคหนองใน, โรคเริม, โรคเอดส์
(ครูนำข้อมูลมาจากที่อื่น เพราะได้ข้อมูลดีกว่า)
โรคซิฟิลิส
ระยะที่ 1 ระยะแผลริมแข็ง
หลังจากติดเชื้อ จะมีตุ่มเล็ก ๆ เท่าหัวเข็มหมุด เกิดขึ้นที่อวัยวะเพศ
หรือที่อื่นๆตามร่างกาย เช่น ริมฝีปาก ลิ้น หัวนม หลังเป็นแผล 1 สัปดาห์
จะเป็นฝีมะม่วง (Bubo) ต่อมาตุ่ม เล็กๆนี้จะแตกแล้วกลายเป็นแผลกว้าง
ขอบแผล เรียบและแข็ง เรียกว่า แผลริมแข็ง(Hard Chancre) มักมีแผลเดียว
รูปกลมหรือวงไข่อาจมี 2 แผล ชนติดกัน ระยะนี้จะไม่มีอาการเจ็บ หรือ
คันบริเวณก้นแผลแข็ง คล้ายกระดุม ต่อมที่ขาหนีบโต มีลักษณะแข็ง
แม้ไม่ได้รักษาแผลจะ หายได้เอง แต่เชื้อซิฟิลิสยังคงอยู่ในร่างกาย
ระยะที่ 2 ระยะออกผื่น
หลังการเป็นโรค เชื้อซิฟิลิสจะเข้าต่อมน้ำเหลืองทั่วร่างกาย เช่น
บริเวณหลังหู หลังขาหนีบ ร่างกายจะมีลักษณะเป็นตุ่มนูน อาจพบเนื้อตาย
เป็นหย่อมๆ และพบส่วนที่เน่าหลุดออกมากับน้ำเหลือง และน้ำเหลืองนี้จะ
มีเชื้อซิฟิลิสสามารถติดต่อได้ง่าย ตามร่างกายจะมีผื่นขึ้นทั้งตัวและฝ่ามือ
ฝ่าเท้า (เรียกว่า “ระยะออก ดอก”)
ระยะที่ 3 ระยะแฝง (Early Latent Syphilis)
ระยะนี้ไม่ปรากฏอาการใดมักจะเกิดขึ้น 3–10 ปี หลังได้รับเชื้อ เกิดจากผู้ป่วย
ไม่ได้รับการรักษาหรือรักษาไม่ถูกวิธี เช่น ซื้อยากินเอง ทำให้เข้าสู่
ระยะร้ายแรงของโรค อาจทำ ให้ตาบอด หูหนวก สติปัญญาเสื่อม หากเข้าสู่
หัวใจทำให้เป็นโรค หัวใจ เส้นเลือดแดงใหญ่อักเสบ และถึงแก่ชีวิตในที่สุด
หนองใน
ผู้ชาย จะมีอาการปัสสาวะแสบและมีหนองไหล มักจะเกิดอาการหลังจาก
ได้รับเชื้อไปแล้ว 2-5 วัน อาการเริ่มแรก จะรู้สึกระคายเคืองท่อปัสสาวะ
หลังจากนั้นจะมีอาการปวดแสบเวลาปัสสาวะ แล้วจึงตามด้วย มีหนองสีเหลือง
ไหลออกจากท่อปัสสาวะ ปัสสาวะแสบขัด อัณฑะบวม หรือมีการอักเสบ
ผู้หญิง ตกขาวมีกลิ่นเหม็น เป็นหนองหรือมูกปนหนอง ปัสสาวะแสบขัด
ปวดท้องน้อย อาจมีอาการอักเสบที่ท่อปัสสาวะ ปากมดลูก ช่องทวารหนัก
โรคเริม
อาการเริมต้นจะมีอาการปวดแสบปวดร้อนตำแหน่งที่ได้รับเชื้อ
อาการของการติดเชื้อที่ปากและที่อวัยวะเพศจะเหมือนๆกัน
เพียงแต่ขึ้นกันคนละที่
การเป็นครั้งแรก
เริ่มด้วยอาการปวดแสบร้อนต่อมาจะมีอาการบวมและจะมีตุ่มน้ำใส
เกิดบนฐานสีแดงตุ่มน้ำแตกออกใน 24 ชั่วโมงและตกสะเก็ด
ตุ่มอาจจะรวมเป็นกลุ่มใหญ่และเป็นแผลกว้างทำให้ปวดมาก
ระยะปลอดอาการ
ช่วงนี้เชื้ออยู่ในร่างกายโดยที่ไม่เกิดอาการอะไร เชื้ออาจจะแบ่งตัว
และสามารถติดต่อได้โดยเฉพาะเชื้อที่อวัยวะเพศแม้ว่าจะไม่มีผื่น
อาการกลับเป็นซ้ำ
มีอาการน้อยกว่า และเป็นพื้นที่น้อยกว่าไม่ค่อยมีไข้ และมักเป็นบริเวณ
ใกล้กับที่เดิมโดยเฉพาะที่อวัยวะเพศอาจจะกลับเป็นซ้ำได้ 5 ครั้งต่อปี
โรคเอดส์
อาการของเอดส์ มี 2 ระยะ
1. ระยะไม่มีอาการ ผู้ติดเชื้อจะมีสุขภาพแข็งแรง ไม่มีอาการผิดปกติ
แต่อย่างใด ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่จะอยู่ในระยะนี้ และบางคนไม่ทราบว่า
ตัวเองติดเชื้อ จึงอาจแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่นได้
2. ระยะมีอาการ ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่จะเริ่มแสดงอาการ ภายหลังจาก
ได้รับเชื้อประมาณ 7-8 ปี แบ่งเป็น 2 ระยะ คือ
** ระยะเริ่มปรากฎอาการ อาการที่พบคือ มีเชื้อราในปาก ต่อมน้ำเหลืองโต
งูสวัด มีไข้ ท้องเสีย น้ำหนักลด มีตุ่มคันบริเวณผิวหนัง
** ระยะโรคเอดส์ เป็นระยะที่มีภูมิต้านทานลดลงมาก ทำให้ติดโรคติดเชื้อ
ฉวยโอกาสได้ง่ายขึ้น เช่น วัณโรค ปอดบวม เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เป็นต้น
3. นักศึกษาที่มีวิธีการป้องกันตัวเองอย่างไรที่จะไม่ทำให้ตัวเองถูกล่วงละเมิดทางเพศ
4. นักศึกษาชอบเล่นกีฬาอะไรบ้างเพราะเหตุใด
5. ให้นักศึกษาแสดงการหาดัชนีรวมกายของตัวเอง
หมายเหตุ ใบงานนี้ยังไม่ครอบคลุลเนื้อหาทั้งเล่ม
ขอให้นักศึกษาอ่านเพิ่มเติมจากหนังสือ
* * * * *
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น